Liegen op je cv om indruk te maken op een potentiële nieuwe werkgever: het is riskant maar gebeurt toch. "Mensen liegen dagelijks. Vooral om er zelf beter van te worden", zegt Annemiek van Kessel tegen Intermediair. Van Kessel, zelf dertig jaar actief geweest in hr, werving & selectie en loopbaanbegeleiding, heeft duizenden cv's onder ogen gehad. Ook schreef ze het boek Wat zit je haar goed! over waarom en wanneer mensen liegen.
Van Kessel: "Liegen is een complex begrip. Er zijn onschuldige, sociale leugens, maar ook ernstige. Paradoxaal genoeg liegen we ook omdat we andere mensen niet willen kwetsen en om het sociaal leuk te houden. Als je altijd eerlijk bent, kwets je mensen eerder."
In haar werk als hr-adviseur is Van Kessel veel leugens tegengekomen. "Bij cv's gaat het voornamelijk om het verfraaien en oppoetsen van titels en verantwoordelijkheden." Gaten in het cv worden geregeld verdoezeld om werkperiodes mooi op elkaar te laten aansluiten. "Daar kom je dan tijdens een gesprek wel achter, of als je navraag doet bij een vorige werkgever. Het zijn vaak kleine leugens, maar het blijven leugens. Dat maakt geen betrouwbare indruk."
Soms blijft het niet bij verfraaien en oppoetsen: "Eén sollicitant had op de namen van zijn vorige werkgevers na álles verzonnen. Zijn diploma's en functies klopten totaal niet. Waar hij zei directeur te zijn geweest op een school, was hij eigenlijk conciërge."
Waarom zo glashard liegen, terwijl je weet dat de waarheid makkelijk achterhaald kan worden? Volgens Van Kessel zijn veel mensen simpelweg bereid dat risico te nemen. "Er bestaan zelfs criminele organisaties die diploma's te koop aanbieden en daarmee liegen faciliteren." Slim is het liegen op je cv alleen niet. "Zeker niet als het puur gaat om jezelf beter of interessanter voor te doen dan je bent."
Eerdere afwijzing verleidt tot liegen
In welke situaties besluit iemand te kiezen voor een leugen? Onderzoeker Ronald Poppe van de Universiteit Utrecht en collega's publiceerden in 2016 hun onderzoek over dit onderwerp. Als mensen worden afgewezen en daardoor benadeeld worden, zijn ze geneigd oneerlijker gedrag te vertonen, zagen de onderzoekers. Poppe: "Deze mensen deden dan meer moeite om zichzelf beter voor te doen en daarvoor te liegen. Ook als er géén financiële beloning in het spel was."
